زمین شناسی اقتصادی اسکارن انجیره ملایر،غرب ایران

اسکارن انجیره در جنوب غربی ملایر واقع شده و بخش کوچکی از زون سنندج – سیرجان است. در اثر نفوذ توده گرانودیوریتی سامن طی فاز لارامید در همبری با آهک اسکارن زایی رخ داده است.مطالعات ژئوشیمیایی نشان می دهد که ماگمای سازنده توده نفوذی سامن دارای ماهیت کالک آلکالن ، غنی از پتاسیم و از نظر درجه اشباع از آلومینیم پرآلومین می باشد. در نمودارهای آنالیز شده نسبت به گوشته اولیه و کندریت،سنگ های منطقه از عناصر کمیاب سبک lree غنی شدگی و از hree تهی شدگی نشان می دهد. غنی شدگی از عناصر lree وlile و آنومالی منفی nb وti از ویژگی های ماگماتیسم زون فرورانش است. آنومالی منفی nb و آنومالی مثبت th در سنگ های منطقه نشان ماگمایی با منشا گوشته ای است که توسط پوسته در حین بالا آمدن آلوده شده است. حضور کانی هایی چون آندرادیت ، اکتینولیت ،اپی دوت و اسفن به عنوان سیلیکات های کلسیم از یک سو و نبود کانی هایی همچون فوستریت ، فلوگوپیت، تالک و هیومیت و همچنین نبود کانی های تیپ اسکارن های منگنزی از سوی دیگر،همگی گویای قرارگیری اسکارن انجیره در تیپ اسکارن های کلسیک است.مطالعات پتروگرافی و صحرایی نشانگر تشکیل کانی های اسکارنی درطی دو مرحله دگرگونی پیش رونده و پسرونده است. کانی های غالب در مرحله دگرگونی پیش رونده شامل گروسولار،آندرادیت و دیوپسید بوده و دگرسانی پس رونده شامل کانی های اپی دوت،کلریت،کوارتز و کلسیت میباشد. پیریت،کالکوپیریت، بورنیت ، کالکوسیت ، مگنتیت ، هماتیت ،گوتیت و مالاکیت کانه های تشکیل شده در اسکارن انجیره می باشند .سیالاتدرگیردرنمونههایموردمطالعهازدونوعاولیهوثانویهمیباشندکهشاملانواعتکفازیمایع،دوفازیغنیازمایعوبخاروتکفایبخارباابعادزیر16میکرومتراست . تماممطالعاتبررویسیالاتاولیهدوفازیغنیازمایع وبخارانجامشدهاست.مطالعات سنگ نگاری پنج زون اسکارنی با مجموعه کانی های شاخص را از شمال غرب به طرف جنوب شرق نمایان می سازد. الگوی توزیع ژئوشیمیایی عناصر در این زون ها تحت تاثیر توزیع کانی های اسکارنی نوع پس رونده و پیش رونده است. توده های آذرین مرتبط با انواع ذخایر اسکارنی به لحاظ میزان عناصر اصلی و جزئی دارای ویژگی های تقریبا منحصر به فرد هستند. در این ارتباط توده نفوذی سامن به لحاظ مقدار و نیز تغییرات عناصر اصلی و جزئی با دیگر توده های مولد ذخایر اسکارنی مورد مقایسه قرار گرفته است. در مقایسه ای که بین اکسیدهای اصلی توده آذرین سامن ،نمودارهای تغییرات هارکر با توده های مولد ذخایر اسکارنی مس-طلا،مس و آهن هماهنگی نشان می دهد. با توجه به ویژگی های ژئوشیمیایی،ماگمای مولد توده نفوذی تفریق چندانی نیافته است که این مناسب ذخایر اسکارنی آهن،مس و طلاست (مینرت،1992).